Η Νότια Αφρική βυθίζεται στο χάος

 

Η φυλάκιση του πρώην προέδρου Τζέικομπ Ζούμα που καταδικάστηκε για απείθεια προς το Συνταγματικό Δικαστήριο ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της οργής στο φτωχότερο τμήμα της νοτιοαφρικανικής κοινωνίας, που έχει ξεχυθεί στους δρόμους και διαμαρτύρεται, σε πολλές περιπτώσεις βίαια.

Εκτεταμένες λεηλασίες και πυρπολήσεις οχημάτων και κτιρίων. Αιματηρές συγκρούσεις με τις δυνάμεις της αστυνομίας, πλέον και του στρατού, που έχει αναλάβει δράση στους δρόμους. Τουλάχιστον 45 νεκροί: οι περισσότεροι σε ποδοπάτημα, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, αν και αρκετοί τραυματίστηκαν θανάσιμα από τις πλαστικές σφαίρες των δυνάμεων ασφαλείας, ανάμεσά τους 15χρονο αγόρι. Άγνωστος αριθμός τραυματιών. Περίπου 800 συλληφθέντες...

Είκοσι επτά χρόνια από το τέλος του Απαρτχάιντ, η Νότια Αφρική βρίσκεται αντιμέτωπη με το χειρότερο κύμα βίας, κοινωνικής αναταραχής και αναρχίας.

Τα επεισόδια προς το παρόν επικεντρώνονται σε δυο επαρχίες. Στην Γκαουτένγκ, όπου βρίσκεται το Γιοχάνεσμπουργκ, η μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Και στην Κουαζούλου-Νατάλ, από την οποία κατάγεται ο πρώην πρόεδρος Τζέικομπ Ζούμα.

Η 15μηνη φυλάκισή του, αρχής γενομένης από την περασμένη Πέμπτη -η πρώτη πρώην προέδρου στη Νότια Αφρική, εν προκειμένω για απείθεια προς το Συνταγματικό Δικαστήριο, λόγω άρνησης κατάθεσης, στο πλαίσιο έρευνας για διαφθορά κατά την εννιαετή παραμονή του στην εξουσία- θεωρείται ότι ήταν η θρυαλλίδα, πυροδοτώντας άμεσα την οργή των υποστηρικτών του. Όπως ο Ζούμα, έτσι και αυτοί καταγγέλλουν «πολιτική σκευωρία».

Ωστόσο, οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας γρήγορα διογκώθηκαν και επεκτάθηκαν σε ένα εκρηκτικό «μείγμα» εγκληματικότητας και απελπισίας, σε μία χώρα όπου τις κοινωνικές ανισότητες και τη χρόνια φτωχοποίηση μεγάλου μέρους του πληθυσμού επέτεινε η πανδημία.

Στο πρώτο τρίμηνο του έτους, η ανεργία χτύπησε «κόκκινο», φτάνοντας στο 32,6%, «τσακίζοντας» σχεδόν τον μισό πληθυσμό των νέων. Τώρα, καθώς η Νότια Αφρική σαρώνεται από την παραλλαγή «Δέλτα» -με εμβολιασμένο μόλις το 6,5% του πληθυσμού με μία δόση και ανοσοποιημένο ένα ισχνό 2,3%- οι προβλέψεις γίνονται ακόμη πιο ζοφερές.

Κωφεύοντας στις επικρίσεις για τους πολιτικούς χειρισμούς της πολλαπλής κρίσης, ο Νοτιοαφρικανός πρόεδρος, Σίριλ Ραμαφόζα, μίλησε για «καιροσκοπικές πράξεις εγκληματικότητας, με ομάδες ανθρώπων να δημιουργούν χάος μόνο και μόνο για να συγκαλύψουν τις λεηλασίες και τις κλοπές». Όμως, πλέον, τράπεζες, καταστήματα, σταθμοί καυσίμων και κυβερνητικά κτίρια έχουν κατεβάσει ρολά και στις δυο επαρχίες, όπου ολόκληρες πόλεις -και κυρίως οι υποβαθμισμένες συνοικίες τους- βρίσκονται πια υπό διπλή πολιορκία.

Υποστηρίζοντας ότι πιάστηκε εξαπίνης από την εξάπλωση των ταραχών, η κυβέρνηση διέταξε την ανάπτυξη 2.500 στρατιωτών στους δρόμους και σε ζωτικής σημασίας υποδομές -όπως σε αεροδρόμια-, για την καταστολή των ταραχών και την αποτροπή εξάπλωσής τους. Κατά τον Νοτιοαφρικανό υπουργό Άμυνας, Νοσιβίουε Μαπίσα-Νκακούλα, δεν συντρέχουν λόγοι κήρυξης της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τουλάχιστον, όπως τόνισε, όχι ακόμη…

Πράγματι, μέχρι και χθες δεν είχαν αναφερθεί ταραχές στις υπόλοιπες επτά επαρχίες. Όμως, παρά την παρουσία του στρατού, αλλά και την επαναφορά μόλις από προχθές των περιοριστικών μέτρων -ένεκα πανδημίας-, στο Γκαουτένγκ και στην Κουαζούλου-Νατάλ οι λεηλασίες συνεχίστηκαν, με «λάφυρα» ό,τι μπορεί να βάλει ο νους: από τρόφιμα και ρούχα μέχρι ηλεκτρικές συσκευές και ποτά.

«Τα κακοποιά στοιχεία έχουν πάρει το πάνω χέρι σε αυτή την κατάσταση», δήλωσε ο πρωθυπουργός της τοπικής κυβέρνησης στην επαρχία Γκάουτενγκ, Ντέιβιντ Μακούρα. «Κατανοούμε ότι όσοι είναι άνεργοι έχουν ανεπαρκή τροφή. Κατανοούμε ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί από την πανδημία», τόνισε σε χθεσινή ραδιοφωνική συνέντευξή του. «Όμως, αυτή η λεηλασία υπονομεύει τις επιχειρήσεις μας εδώ (στο Σοβέτο). Υπονομεύει την οικονομία μας, την κοινότητά μας. Υπονομεύει τα πάντα». Για την «ταμπακιέρα», όμως, ουδέν…