Το Ισραήλ στην πιο διχαστική περίοδο της ιστορίας του

 

Το Ισραήλ συμπληρώνει 75 χρόνια ως κράτος και φαίνεται πως σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η χώρα βρίσκεται μπροστά στην πιο διχαστική περίοδο της σύντομης, αλλά γεμάτης σημαντικά γεγονότα, ιστορίας της.

Μετά από την τοποθέτηση βηματοδότη, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου βρέθηκε την Τρίτη (25/7) στην Κνεσέτ για να επικυρώσει με το σώμα της κυβέρνησης της οποίας είναι επικεφαλής, μία απόφαση που είναι βέβαιο πως θα φέρει πλέον ουσιαστικές, ίσως και δομικές, αλλαγές στο πώς διοικείται η χώρα.

Η αντιπολίτευση της χώρας αποφάσισε την στιγμή της κύρωσης του νομοσχεδίου, με το οποίο η κυβέρνηση αφαιρούσε από το ουσιαστικότερο ελεγκτικό όργανο, το Ανώτατο Δικαστήριο, την δικαιοδοσία του ελέγχου της, να αποχωρήσει σε ένδειξη διαμαρτυρίας, αφήνοντας ολόκληρη την ιστορική ευθύνη στα χέρια του Νετανιάχου και των ακραίων εταίρων του.

Ο λαός επί 29 εβδομάδες, χωρίς καμία διακοπή, μαζικά συγκεντρωνόταν, και όπως φαίνεται θα συνεχίσει να συγκεντρώνεται, στους δρόμους γύρω από την Βουλή της χώρας, δηλώνοντας ξεκάθαρα πως η κίνηση του Νετανιάχου και της «σκληρής» δεξιάς κυβέρνησής του μπορεί να είναι τυπικά νόμος, αλλά επί της ουσίας δεν θα εφαρμοστεί ποτέ.

 

Η αστυνομία κάνει ρίψη νερού σε διαδηλωτέςAP Photo/Ohad Zwigenberg

Η κίνηση Νετανιάχου φαίνεται να ικανοποιεί όμως και ένα κομμάτι της χώρας, κατά βάση αυτό που λογίζεται ως «υπερορθόδοξο».

Αυτό το επίπεδο της κοινωνίας στο Ισραήλ είναι αυτό που φαίνεται πως, όχι απλά να έχει αναδυθεί ως εταίρος στην κυβέρνηση, αλλά και ως ρυθμιστής σε μία κρίσιμη για την χώρα συγκυρία.

Είναι όμως αυτό το τμήμα της ισραηλινής κοινωνίας μεγαλύτερο από τους ανθρώπους που ζητούν και διεκδικούν μία δημοκρατικότερη κυβέρνηση και κυρίως με πιο εκσυγχρονισμένη εκδοχή πολιτείας;

Με μία απλή παρατήρηση των συγκεντρώσεων που εχθές έλαβαν χώρα παράλληλα σε Ιερουσαλήμ και Τελ Αβίβ από υπερορθόδοξους υποστηρικτές του Νετανιάχου και πολίτες που ζητούν την άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου, που στερεί από το Ανώτατο Ελεγκτικό Όργανο την ύψιστη αρμοδιότητά του, δείχνει πως οι δεύτεροι είναι περισσότεροι και κυρίως πολύ αποφασισμένοι.

Όταν ένας λαός επί 6 μήνες κάθε εβδομάδα ζητά κάτι ξεκάθαρα είναι αδύνατο για οποιαδήποτε κυβέρνηση με δημοκρατικό υπόβαθρο να τον αγνοήσει.

Τα δύο «στρατόπεδα» της ισραηλινής κοινωνίας

Σήμερα, χωρίς αμφιβολία, η κοινωνία του Ισραήλ έρχεται αντιμέτωπη για πρώτη φορά όχι με τον «προαιώνιο εχθρό» αλλά με τον καθρέφτη της. Τα δύο στρατόπεδα εδώ και δεκαετίες ζουν, υπό την ανοχή το ένα του άλλου, αλλά όπως αποδεικνύεται έχει πλέον έρθει η ώρα της διαφοροποίησης.

Η ανακοίνωση και μόνο από την πλευρά των εφέδρων του στρατού πως θα προχωρήσουν μαζικά σε άρνηση συμμετοχής στις εκπαιδεύσεις και τις ασκήσεις είναι μόλις μία από τις «νότες στο πεντάγραμμο του διχαστικού κονσέρτου» που η Κυβέρνηση Νετανιάχου άγνωστο για ποιους λόγους σήμερα επέλεξε να «παίξει».

Το πρόβλημα στην κοινωνική συνοχή στο Ισραήλ δεν είναι νέο και για όσους γνωρίζουν τη Μέση Ανατολή δεν είναι και εύκολο να επιλυθεί. Η συσπείρωση που στην χώρα παραδοσιακά ερχόταν πίσω από τον κοινό αγώνα και τους ιστορικούς διωγμούς του λαού βαίνει διαρκώς μειούμενη και για τους πολιτικούς αντιπάλους του Νετανιάχου έχει έρθει η ώρα που η κοινωνία θα ενηλικιωθεί και θα αναλάβει τις ευθύνες που τις αναλογούν.

Τα γεγονότα στο Ισραήλ παρακολουθεί και η Δύση

Η ένταση στο εσωτερικό της χώρας δεν έχει περάσει -όπως είναι λογικό- απαρατήρητη ούτε από τους εταίρους του Ισραήλ στο εξωτερικό.

Οι ΗΠΑ έχουν ήδη εδώ και τρεις μήνες εκφράσει ανοιχτά τις ενστάσεις τους για την πορεία που έχει χαράξει και προωθεί ο Νετανιάχου.

Ο πιο στενός εταίρος του Ισραήλ διατυπώνει όχι απλά ενστάσεις αλλά εγείρει ερωτήματα για την νομιμότητα των κινήσεων της εκλεγμένης κυβέρνησης. Για την Ουάσιγκτον είναι σαφές πως υπάρχει θέμα συνεκτικότητας στο Ισραήλ και σπεύδει να ενεργήσει πριν η κατάσταση δυσκολέψει περαιτέρω.

Οι Αμερικανοί γνωρίζουν καλά πως είναι εξόχως περίεργη συνθήκη οι «εκκλήσεις» τους να μην εισακούγονται και φαίνεται τουλάχιστον σε διπλωματικό επίπεδο να βρίσκονται σε συναγερμό.

Η εξέλιξη της κατάστασης στο Ισραήλ δεν είναι μία υπόθεση απλή και κυρίως ακίνδυνη.

Για την Δύση, επί σχεδόν οκτώ δεκαετίες, το Ισραήλ αποτελεί «ανάχωμα» εξάπλωσης του ισλαμιστικού εξτρεμισμού αλλά και την πρώτη και πιο δυναμική γραμμή ελέγχου του.

Οι κλυδωνισμοί που δημιουργούνται από την απόφαση Νετανιάχου είναι απίθανο να μην επηρεάσουν έστω και «για τους τύπους» τις ισορροπίες.