Το Ιράν διαδηλώνει: «Δεν υπάρχει επιστροφή» - Oι συγκρούσεις πλησιάζουν 100 ημέρες

 

Εκατό ημέρες μετά την έναρξή τους, οι πιο μακροχρόνιες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο Ιράν από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 έχουν κλονίσει το καθεστώς, αλλά με βαρύ κόστος για τον λαό.

Περισσότεροι από 500 διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων 69 παιδιά, έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με το Πρακτορείο Ειδήσεων των Ακτιβιστών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (HRANA). Δύο διαδηλωτές εκτελέστηκαν και τουλάχιστον άλλοι 26 αντιμετωπίζουν την ίδια μοίρα, μετά από δίκες που η Διεθνής Αμνηστία αποκαλεί «ψευδείς δίκες».

Αν και οι διαδηλώσεις σε εθνικό επίπεδο έχουν σαρώσει στο παρελθόν το Ιράν - μια φορά το 2017 που διήρκεσαν μέχρι τις αρχές του 2018 και μια άλλη τον Νοέμβριο του 2019 - οι τρέχουσες διαδηλώσεις είναι μοναδικές, καθώς περιλαμβάνουν ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα ενώ και οι γυναίκες παίρνουν πρωταγωνιστικό ρόλο υπό το σύνθημα "Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία".

Ορισμένες διασημότητες του Ιράν έλαβαν αμετάκλητες αποφάσεις υοστηρίζοντας τις διαδηλώσεις, πράξη που οδήγησε στη σύλληψη ή την εξορία τους.

Η Taraneh Alidoosti, γνωστή Ιρανή ηθοποιός, κρατείται στη διαβόητη φυλακή Evin από όταν καταδίκασε την εκτέλεση ενός νεαρού διαδηλωτή. Προηγουμένως, δημοσίευσε μια φωτογραφία της χωρίς υποχρεωτική μαντίλα, κρατώντας μια ταμπέλα με το σύνθημα των διαδηλωτών.

«Έχω δουλέψει με την Taraneh σε τέσσερις ταινίες και τώρα είναι στη φυλακή για τη δίκαιη υποστήριξή της στους συμπατριώτες της και την αντίθεσή της στις άδικες ποινές που εκδίδονται», έγραψε ο Asghar Farhadi, ο οποίος σκηνοθέτησε τον Alidoosti στη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία του The Salesman στο Instagram.

«Αν η εκδήλωση τέτοιας υποστήριξης είναι έγκλημα, τότε δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι αυτής της χώρας είναι εγκληματίες», πρόσθεσε ο κ. Farhadi.

Απειλές θανάτου

Μια άλλη εξέχουσα Ιρανή ηθοποιός που έφυγε από τη χώρα, η Pegah Ahangarani, είπε στο BBC Persian: «Και οι δύο πλευρές έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί, το καθεστώς στην καταστολή του και οι άνθρωποι της κινηματογραφικής βιομηχανίας στην απάντησή τους.

Το Ιράν δεν μπορεί να επιστρέψει στην προ της Μαχσά Αμίνι εποχή», αναφερόμενος στην Κουρδοιρανή, ο θάνατος της οποίας, ενώ βρίσκονταν στα χέρια «της αστυνομίας ηθικής τάξης» του Ιράν στις 16 Σεπτεμβρίου πυροδότησε τις διαδηλώσεις.

Ο Hamid Farrokhnezhad, ένας άλλος γνωστός Ιρανός ηθοποιός, μετακόμισε στις ΗΠΑ νωρίτερα αυτό το μήνα και αμέσως αποκάλεσε τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν Αλί Χαμενεΐ «δικτάτορα», συγκρίνοντάς τον με τον Φράνκο, τον Στάλιν και τον Μουσολίνι.

 

Ο Αλί Καρίμι, ένας από τους πιο διάσημους πρώην ποδοσφαιριστές του Ιράν, που ζούσε στο Ντουμπάι, υποστήριξε επίσης τις διαδηλώσεις. Είπε ότι οι πράκτορες των ιρανικών μυστικών υπηρεσιών απείλησαν να τον σκοτώσουν, οδηγώντας τον τελικά να μετακομίσει στις ΗΠΑ.

Ο Καρίμι είναι πλέον ένας από τους πιο ειλικρινείς επικριτές του ιρανικού καθεστώτος στον λογαριασμό του στο Instagram, με περισσότερους από 14 εκατομμύρια ακόλουθους.

Ένα άλλο σύμβολο του ιρανικού ποδοσφαίρου, ο Αλί Νταέι, αναγκάστηκε από την ιρανική δικαιοσύνη να κλείσει το κοσμηματοπωλείο και το εστιατόριό του όταν υποστήριξε μια πανεθνική απεργία.

Αυτό που χαρακτηρίζει επίσης τις τρέχουσες διαμαρτυρίες από προηγούμενες είναι η συχνότερη χρήση βομβών βενζίνης από τους διαδηλωτές.

Αυτά τα ιδιοκατασκευασμένα όπλα έχουν χρησιμοποιηθεί εναντίον βάσεων της πολιτοφυλακής Basij και Hawza, ή θρησκευτικών σχολείων για σιίτες μουσουλμάνους κληρικούς.

Το πέταγμα των τουρμπανιών

Η Γενιά Ζ του Ιράν ήταν στην πρώτη γραμμή αυτών των διαδηλώσεων, αψηφώντας τους αυστηρούς θρησκευτικούς κανόνες και θέτοντας νέες τάσεις, όπως το κάψιμο των μαντήλων.

Μια άλλη νέα τάση μεταξύ των νεαρών διαδηλωτών είναι το λεγόμενο «πετώντας τουρμπάνι» - κρυφά πίσω από σιίτες μουσουλμάνους κληρικούς, χτυπώντας το τουρμπάνι τους και τρέχοντας μακριά.

Ένα 16χρονο αγόρι, ο Arshia Emamgholizadeh, συνελήφθη στη βορειοδυτική πόλη Tabriz τον περασμένο μήνα, κατηγορούμενος για «πέταγμα τουρμπανιού».

Κρατήθηκε για 10 ημέρες πριν αφεθεί ελεύθερος. Δύο μέρες αργότερα, αυτοκτόνησε, γεγονός που η οικογένειά του το αποδίδει στη κράτηση του και στον σωφρονισμό του στη φυλακή. Κατά τη διάρκεια της κράτησής του, ο Arshia είχε χτυπηθεί με ρόπαλα και του είχαν χορηγηθεί άγνωστα χάπια, δήλωσε στο BBC Persian πηγή από το στενό περιβάλλον της οικογένειας.

Οι ιρανικές αρχές όχι μόνο προσπάθησαν να «σπάσουν» διαδηλωτές, αλλά χρησιμοποίησαν επίσης τα πτώματα όσων πέθαναν υπό κράτηση ή σκοτώθηκαν ως διαπραγματευτικά χαρτιά για να φιμώσουν τις οικογένειες των θυμάτων.

Φοβούμενος τέτοια πίεση, ο αδελφός ενός σκοτωμένου διαδηλωτή έκλεψε το σώμα του από ένα νεκροτομείο, οδηγώντας στην πόλη για ώρες, είπε μια πηγή στο BBC Persian.

Ο Mehran Samak, 27 ετών, πυροβολήθηκε στο κεφάλι στη βόρεια πόλη Bandar Anzali επειδή κορνάρησε το αυτοκίνητό του για τον εορτασμό της αποβολής του Ιράν από το Παγκόσμιο Κύπελλο στις 29 Νοεμβρίου.

Μια άλλη οικογένεια λέει ότι βρήκε σοκαριστικά σημάδια βασανιστηρίων στο σώμα του 23χρονου γιου τους, Χαμέντ Σαλαχσούρ, ο οποίος πέθανε υπό κράτηση. Η η διαπίστωση έγινε μετά από εκταφή τυο σώματος του καθώς οι αρχές τον είχαν ήδη θάψει βιαστικά 18 μίλια (30 χιλιόμετρα) μακριά από την πόλη διαμονής του.

Εκτελέσεις και βασανιστήρια

Μέχρι στιγμής, δύο άνδρες έχουν εκτελεστεί αφού καταδικάστηκαν για αόριστες κατηγορίες περί εθνικής ασφάλειας, Και οι δύο συνδέονταν με τις διαδηλώσεις, κάτι που οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταδικάσει ως κατάφωρα δικαστικά σφάλματα.

Πολλοί από τους θανατοποινίτες έχουν πει ότι βασανίστηκαν.

Το Δίκτυο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Κουρδιστάν, μια μη κυβερνητική οργάνωση, δήλωσε ότι ένας Κουρδοϊρανός ράπερ, ο Σαμάν Γιασίν, ο οποίος καταδικάστηκε σε θάνατο, αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει την Τρίτη. Η οργάνωση για τα δικαιώματα έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι ο Γιασίν βασανίστηκε ενώ βρισκόταν υπό κράτηση. Το Ανώτατο Δικαστήριο του Ιράν επικύρωσε την έφεση κατά της θανατικής του ποινής το Σάββατο και διέταξε την εκ νέου δίκη του.

Σε ένα ηχητικό αρχείο που έλαβε το BBC Persian, ένας 26χρονος ερασιτέχνης bodybuilder, ο Sahand Noormohammadzadeh, ισχυρίζεται ότι υποβλήθηκε σε πολλές εικονικές εκτελέσεις στη φυλακή.

Ο Sahand Noormohammadzadeh κατέχει ένα μετάλλιο που κέρδισε για το bodybuilding

 

Ο κ. Noormohammadzadeh καταδικάστηκε σε θάνατο τον Νοέμβριο αφού κρίθηκε ένοχος για «εχθρότητα κατά του Θεού» (που σύμφωνα με το ιρανικό δίκαιο ορίζεται ως «δημιουργία δημόσιας ανασφάλειας» με όπλο). Κατηγορήθηκε ότι απέκλεισε την κυκλοφορία σε αυτοκινητόδρομο γκρεμίζοντας κιγκλιδώματα κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας στην Τεχεράνη στις 23 Σεπτεμβρίου, κάτι που ο ίδιος αρνήθηκε.

Το BBC Persian έλαβε επίσης εικόνες ακτίνων Χ που δείχνουν ότι τρία πλευρά ενός φυλακισμένου ακτινολόγου έσπασαν, τρυπώντας τον πνεύμονά του. Ο Δρ Hamid Ghare-Hasanlou κρίθηκε ένοχος για «διαφθορά στη Γη», ένα έγκλημα που επισύρει θανατική ποινή.

Καλά ενημερωμένη πηγή είπε στη Διεθνή Αμνηστία ότι ο Δρ Γκαρέ-Χασάνλου υποβλήθηκε σε βασανιστήρια και κακομεταχείριση προκειμένου να του αποσπάσουν αναγκαστική «ομολογία».